Zomeralfabet voor gescheiden ouders door de ogen van … je tiener – deel 3

Augustus is oogsttijd. Wat je in het voorjaar hebt gezaaid — in tijd, aandacht, geduld — pluk je nu, al is de oogst soms anders dan je had verwacht. In de oosterse seizoencirkel is dit het aarde-element: voeden, gronden en even stilstaan voor de herfststormen komen.

Misschien is dit de maand waarin je nog één keer op vakantie gaat, of waarin je bewust thuis blijft om gewoon samen te zijn. Misschien is dit ook de maand waarin je kind vaker zijn eigen weg kiest. Dat kan wennen zijn. Ook als je tiener zegt je niet nodig te hebben, is je aanwezigheid belangrijk. Niet constant, maar wel voelbaar.

De zomer is nog niet voorbij. Er is nog tijd om te lachen, te luisteren, te genieten & te laten zijn wat is. Ook deze maand krijg je een alfabet cadeau. Een zomeralfabet door de ogen van… je tiener.  Deel 3, 3 woorden per letter; van oorlog tot scheiden, van plusouder tot teleurstelling. Lees je mee? 

O – Omgangsregeling is …

• de kalender die bepaalt waar ik ben en bij wie
• soms handig, soms irritant, maar altijd aanwezig
• iets waar ik me bij neerleg, ook als ik het niet altijd wil

Als je me laat meedenken, dan voelt het minder alsof mijn leven wordt ingedeeld door anderen. Ook is het fijn dat er flexibiliteit kan zijn en dingen aangepast worden aan mijn leeftijd, ook al stond dat anders op papier… ik groei, jij groeit, wij groeien (ook in de manier waarop we gescheiden leven). 

O – Oorlog is …

• als jullie elkaar pijn doen met woorden of stiltes
• als ik tussen jullie in sta en niet weet wat te doen
• zinloos en met alleen puin en verliezers

Oorlog is dwaas, vechten goed als het om leven of dood gaat en als verdedigingsmiddel als je fysiek wordt aangevallen, niet om wie gelijk kan halen… Als jij stopt met vechten met de ander, dan hoef ik niet meer te kiezen. 

‘Mijn ouders vechten niet, ze zijn in oorlog. Mijn moeder is zo kwaad op mijn vader dat ze alles van mijn vader kapot wil. Ze wil zijn leven stukmaken en zet ons, haar kinderen, in als pion.’        ⭑ Ward, 13 jaar

O – Opladen is…

• dat ik op kamp of op vakantie even niet hoef te switchen tussen jullie
• dat ik rust krijg als jij niet constant vraagt hoe het was
• dat ik tijd nodig heb om weer te landen als ik terug bij jou ben

Jij helpt mij opladen als je niet duwt, maar ruimte geeft. Rust is ook herstel.

P – Pleasen is …

• doen wat ik denk dat jij wil, om ruzie te vermijden
• mijn eigen behoeften negeren zodat ik me kan richten op die van jullie 
• vermoeiend

Als jij me laat voelen dat ik ok ben ook al klinkt mijn eigen stem niet zoals jij zou willen, dan hoef ik mezelf niet te verliezen om je blij te stemmen en het idee te krijgen dat ik enkel dan graag gezien word.

‘Ik deed vroeger alles voor mijn ouders om het voor hen makkelijk en draagbaar te maken. Om ruzies te vermijden. Hierdoor verloor ik mezelf, maar zorgde dat het niet erger werd en tot uitbarsten kwam. Ik wou vooral lief zijn voor alle partijen.’ ⭑ Joost, 17 jaar

P – Plusouder is …

• iemand die erbij kwam zonder dat ik daar om vroeg
• soms een extra luisterend oor, soms iemand die ik nog moet leren vertrouwen
• niet mijn ouder, maar wel iemand die mee aan mijn leven bouwt

Een plusouder is wennen - op mijn eigen tempo -, zoeken en soms ook vinden. Fijn dat je me daarin tijd geeft en aftoetst wat ik vind. Chill als het jou vrolijk maakt, want dat helpt mij ook. (Maar geef me nu niet het gevoel dat ik niet meer besta)

‘Toen mijn vader een nieuwe vriendin had en ze half bij ons kwam wonen, moest ik wel écht wennen. Ik vond haar wel super tof, maar ze moest zich niet bemoeien met regels en afspraken tussen mij en papa. Daar werd ik heel boos van. Papa kreeg dan ook nog eens ruzie met haar erbovenop. Hehe, het was even zoeken naar de juiste plek, maar nu is het wel super fijn dat ze er bij is. Papa lijkt ook veel gelukkiger zo, dat telt.’⭑ Roxanne, 11 jaar

P – Positiviteit is …

• als je de mooie dingen blijft zien, ook als het lastig is
• als we kunnen lachen om iets kleins
• als je me moed geeft voor wat komt

Jij maakt het verschil als je zelf het licht blijft zien en opzoeken, zelfs als de lucht donker is.

P – Puinhoop is …

• mijn kamer na een drukke week
• mijn hoofd als er te veel tegelijk gebeurt
• hoe het voelt als alles door elkaar loopt bij jullie

Puinhoop is soms gewoon een fase, geen eindstation. Als jij me leert dat dit mag bestaan, dan voel ik me minder ‘fout’ 

‘Mijn ouders waren uit elkaar en dan weer niet. En dan weer terug wel en dan weer niet. Na vier keer verhuizen en terug samen zijn, hoop ik dat ze nu stoppen met hun wel-niet. We doen nog heel veel samen, dat vind ik wel tof. Maar als ze verliefd kijken en elkaar plagen, houd ik mijn hart vast of er een vijfde keer aankomt. Ze maken er een puinhoop van. Ik kan niet volgen hoe die tegen elkaar doen!’ ⭑ Mina, 16 jaar

Q – Quality time is …

• samen iets doen waar we allebei van genieten
• geen telefoon of afleiding, gewoon jij en ik
• momenten die blijven hangen, hoe klein ook

Als jij me die momenten geeft, dan voel ik me echt gezien. (En liever dit af en toe dan een hele vakantie van ‘s morgens tot ‘s avonds per se bij elkaar omdat jij vindt dat het hoort in dit gescheiden leven om tijd in te halen en te fixen.)

Q – Quick fix is …

• een snelle oplossing om iets af te ronden
• doen alsof alles oké is terwijl dat niet zo is
• iets dat meestal niet lang werkt

Als jij de tijd neemt om echt te luisteren, dan hoeft er geen quick fix te zijn. Het is oké om even geen oplossing te hebben voor een probleem en er tijd te laten overgaan. 

Q – Quiz is …

• als ik me ondervraagd voel over mijn tijd bij de andere ouder
• als ik moet kiezen wat ik leuker vond
• leuk als spel, niet leuk als het over mijn leven gaat 

Fijn als je interesse hebt over mijn week bij de andere ouder, maar je hoeft geen pieren uit mijn neus te halen zodat ik het gevoel krijg dat je dingen afkeurt van bij de andere ouder of controle wilt houden die je niet meer hebt. 

‘Als ik van mama kom, ondervraagt papa me steeds. Het lijkt dan wel alsof ik een quiz moet oplossen en alle antwoorden moet kennen. Ik krijg nooit de vraag hoe het met mij gaat, maar telkens wat mama gedaan heeft en hoe ze dat gedaan heeft … Ik word moe van al die vragen. De wissel vraagt op zich al genoeg, ik heb echt geen extra vragen erbovenop nodig.’ ⭑ Sylvain, 13 jaar

R – Radicaal is …

• als je van de ene dag op de andere alles verandert
• als je beslissingen neemt zonder mij te vragen
• als je zwart-wit denkt over mijn andere ouder

Als je mij erbij betrekt en niet onverwachts uit de hoek komt, dan voelt verandering minder als een overval. Als je mij wilt bereiken, is een radicale aanpak niet de beste …

‘Toen vader verhuisde, heeft moeder ons huis waar wij bleven wonen als een extreme zot gekuist! Met ontsmettingsmiddel en al. Een week later zijn onze kamers allemaal compleet veranderd, heringericht. Geschilderd, andere meubels, ander bestek. Het leek wel of ze dat nodig had om zonder hem verder te kunnen. We zijn niet verhuisd ,maar ons nest was zo extreem anders dat het onherkenbaar was na de make-over.’ ⭑ Jannis, 14 jaar

R – Rust is …

• als ik gewoon kan zijn zonder moeten
• een dag zonder wissels of afspraken
• als er geen spanning in huis hangt

Rust is brandstof voor mijn hoofd en hart. Als je me voldoende rust geeft, kan ik bijtanken en groeien. 

‘Sinds het birdnesten voel ik me veel beter. De rust die ik voelde vanaf de eerste dag dat ze niet meer tegelijkertijd in hetzelfde huis woonden, was ge-wel-dig. Echt heel fijn. Dit voelde zo goed. En nog steeds.’ ⭑ Josefien, 15 jaar

R – Ruzie is …

• vermoeiend, zelfs als ik er niet middenin zit
• iets waar ik vaak meer van voel dan jij denkt
• nooit echt opgelost als er niet gepraat wordt

Ruzie is littekens maken zonder dat je ze ziet. Fijn als je me leert hoe je kan ruziemaken. 

S – Sarcasme is …

• grappig als het zacht is
• pijnlijk als het hard aankomt
• soms een manier om niet te zeggen wat je echt voelt

Als je eerlijk zegt wat je bedoelt, dan hoe ik niet te raden of het je pijn doet of niet. 

‘Wat als een grapje begon, gebruikte ik na een tijdje als schild, als iemand aan me vroeg hoe ik me voelde, antwoordde ik steevast: fantastisch! Mijn leven is als een sprookje, ik woon in twee huizen, vier alles dubbel en heb er zelfs een stiefmoeder bovenop! Uiteindelijk ben ik op mijn 14de even kopje onder gegaan en lukt het niet meer om dat schild te houden. Ik zie wekelijks mijn therapeut en ze helpt me om mijn echte gevoelens te uiten. Ik ben wel getraind in snelle, sarcastische mopjes maken. Het helpt me wel in bepaalde situaties om met rust gelaten te worden.’ ⭑ Riene, 16 jaar

S – Scheiden is …

• voor jullie een keuze, voor mij een verandering
• leren verdelen: tijd, aandacht, spullen
• iets dat nooit helemaal ophoudt

Scheiden is het startpunt van een leven in twee delen. Als jij blijft zien wat ik nodig heb in mijn gescheiden leven, kan ik beide werelden aan. 

‘Er is altijd een reden waarom ouders uit elkaar gaan, ik vond het niet beter dat ze samen zouden blijven. Het deed pijn als ze gingen scheiden, maar de ruzies thuis nog meer.’  ⭑ Femke, 14 jaar

S – School is …

• niet mijn favoriete onderwerp in de vakantie
• waar ik ook met vragen zit over wissels en adressen
• een plek waar ik soms wil vergeten wat thuis speelt

School is meer dan leren, het is ook ontsnappen. Gebruik het niet om me te controleren, het is voor mij een plek waar ik tot rust kan komen en zijn zoals de anderen. 

T – Telefoneren is …

• leuk als ik zelf wil
• lastig als het moet
• anders dan echt samen zijn

Telefoneren is verbinding op afstand, maar niet hetzelfde als nabijheid. Telefoneren kan fijn zijn maar ik heb er echt niet altijd zin in. Een berichtje is soms leuker en als ik niet bel, is het misschien omdat het net extra lastig is als ik je niet zie. Verwacht dit dan ook niet van mij… geef me er wat vrijheid in. 

‘De afspraken tussen mijn ouders zijn vastgelegd door advocaten. We moeten één keer per week bellen op een vast tijdstip. Dat was vroeger zo, maar nu we ouder zijn, is dat bij papa nog steeds zo. Er wordt een punt van gemaakt als we dat niet doen of geen zin in hebben. Ik hoef dat verplicht nummer niet. Het is zo gemaakt! Bovendien blijft papa dan steeds in de buurt hangen, dus van privé bellen is alvast geen sprake. Het is dus omdat het moet. Sinds de middelbare school chat ik meer met mijn ouders tussendoor. Zonder commentaar, zonder verplichtingen. Veel fijner.’ ⭑ Floris, 14 jaar

T – Teleurstelling is …

• als je iets belooft en het niet lukt
• als ik merk dat jullie afspraken niet werken
• als ik me onbelangrijk voel

Teleurstelling is iets wat blijft hangen, langer dan je denkt. Fijn als je dit kan benoemen of over kan praten (geen ellelange monoloog maar een moment van (h)erkenning is fijn) 

‘Ik zie mijn papa bijna nooit. Op een dag is hij vertrokken en nu belt hij me meestal rond mijn verjaardag en soms met kerst ofzo. Toen hij me beloofde samen een weekend weg te gaan, is hij niet komen opdagen. Sindsdien moet hij me niks meer beloven. Ik geloof hem niet meer. Dus dat bellen is wel genoeg.’⭑ Zino, 13 jaar

T – Thuis is …

• waar ik mezelf kan zijn
• soms op twee plekken, soms nergens helemaal
• meer gevoel dan locatie

Thuis is waar ik me veilig voel, niet waar mijn spullen staan. 

T – Troost is …

• als je er bent zonder veel te zeggen
• een blik, een knipoog, een knuffel
• dat ik mag voelen wat ik voel

Troost is zachtheid, ook als je geen oplossing hebt.

‘Het eerste wat ik doe als ik bij mama thuiskom, is mijn kat knuffelen. Mijn kat begrijpt me. Als ik verdrietig ben, komt ze me troosten. Ik hoop dat ze nooit dood gaat.’ ⭑ Martin, 9 jaar

Meer lezen 

Zomeralfabet voor gescheiden ouders door de ogen van … je tiener – deel 1
Zomeralfabet voor gescheiden ouders door de ogen van … je tiener – deel 2