4005fi.jpg

EHBK: Wat te doen bij een insectensteek of -beet?

18/07/2023

Ooit liep ik in een wespennest. Sindsdien is de liefde volledig over. Een barbecue of picknick kan volledig in het water vallen door ongewenste bezoekers zoals wespen, hommels, bijen, horzels, libbelen, rode mieren en steekvliegen. En wanneer een mug nog maar durft te zoemen 's nachts, ga ik op jacht, tot mijn roddelblad hem verpletterd heeft. 

Wil je graag meer weten over EHBO bij baby's en jonge kinderen? In onze Mama Baas Plus  Masterclass ‘EHBK – Eerste Hulp Bij Kleine Kinderen’ geeft dr. Sofie Vanderoost een basiscursus eerste hulp bij  kinderen (met dowloadbare pdf). In de verschillende modules legt ze je uit wanneer je best naar de dokter gaat, wat je doet als je kindje iets verkeerds heeft ingeslikt, wat het verschil is tussen verslikken en verstikken, hoe je moet reanimeren … Alle kleine én grote dingen komen aan bod in deze basiscursus EHBK.

Muggen, vlooien, libellen, mieren, steekvliegen, dazen...

Er zijn altijd pechvogels die helemaal vol staan met beten. Vraag raad aan je arts om de lokale reactie beperkt te houden. 

Deze insecten zijn in principe niet gevaarlijk, hoewel ze bij overgevoeligheid lokaal wel hevige roodheid en zwelling kunnen veroorzaken. Ze veroorzaken nooit andere symptomen. Er is geen levensgevaar.

De steek van muggen, vlooien, libellen en mieren is op zich meestal pijnloos. Je krijgt maar later jeuk, bij het verschijnen van een rood bultje.

Dazen bijten flink, maar spuiten ook geen gif. Er ontstaat meestal een flinke rode bult die behoorlijk kan jeuken.

Verzorging

  • Leg een koud kompres, een flesje met koud water of een zakje met ijsblokjes onmiddellijk op de steekplaats. Zo voorkom je verdere zwelling. Koude werkt eveneens pijnstillend. Leg ijs(blokjes) nooit rechtstreeks op de huid.
     
  • Smeer de plek in met een zalfje. Dit werkt vooral ‘psychologisch’ bij kinderen. Zalfjes op basis van menthol hebben ook een licht jeukstillend effect. Vraag raad aan je apotheker.
     
  • Gebruik geen azijn (sorry, oma’s en opa’s).
     
  • Vermijd krabben. Dit kan een bijkomende bacteriële infectie veroorzaken op de plaats van de steek. Knip de nagels van het kind flink kort. Doe het kind ’s nachts eventueel katoenen handschoenen aan of bedek de steekplaats met een (mooie) pleister.
     
  • Controleer de steekplaats regelmatig op ontsteking (pijn, roodheid, etter). Desinfecteer zo nodig. Breidt de ontsteking uit? Bel dan een arts.
     
  • Reinig een opengekrabde steekplaats steeds goed met water en zeep.
     
  • Heeft je kind uitgesproken klachten van jeuk, roodheid en zwelling op de steekplaats? Dan kan een antihistaminicum helpen. Doe dit nooit op eigen houtje, maar vraag raad aan je arts of apotheker. Reageert je kind overgevoelig op dit soort insectensteken? Geef dan van tevoren een antihistaminicum (bv. op kamp, bosklassen, vakantie...).
     
  • Lokale cortisonepreparaten kunnen helpen bij uitgesproken reacties. Gebruik deze enkel op doktersvoorschrift.

Bijen, wespen en hommels

Er kunnen zich drie soorten reacties voordoen na een steek van een bij, wesp of hommel.

  1. Een lokale reactie

Dit komt het meeste voor. De hulp van een arts is zelden nodig. Het gaat om een pijnlijke steek waarna er enkel lokaal wat roodheid, jeuk, zwelling en verharding optreedt. Na enkele uren zie je er haast niets meer van. Vergeven en vergeten.

Let wel op: na een steek in een oor, lip, ooglid of neusvleugel kan er een behoorlijke zwelling optreden. Een steek ter hoogte van de mond of keel kan zelfs zo erg opzwellen dat het kind kan stikken. Bel in dat geval onmiddellijk een arts!

  1. Een toxische reactie

De ernst van dit type reactie hangt af van het aantal steken.Te veel is trop en trop is te veel. Bel zeker een arts of ga naar de spoeddienst van het ziekenhuis. In veel gevallen is een ziekenhuisopname nodig.

  1. Een allergische reactie

Die kan al worden uitgelokt door één enkele steek. Ook de allergische reactie vormt een medische urgentie, waarvoor meestal een opname in het ziekenhuis vereist is.

Wanneer het kind voor het allereerst gestoken is door en wesp, bij of hommel, beperkt de reactie zich voornamelijk tot een uitgesproken zwelling, roodheid en pijn rond de steekplaats.

Een volgende beet kan echter al veel ernstiger gevolgen hebben, zoals:

  • Rode bulten of zwellingen op andere plaatsen.
  • Een veralgemeende netelroosreactie.
  • Kortademigheid, een drukkend gevoel ter hoogte van de borst of een piepende, gierende ademhaling.
  • Misselijkheid, braken en diarree.
  • Duizeligheid, bloeddrukdaling of bewustzijnsverlies.
  • Een anafylactische shock.

Haast en spoed is dus aangewezen!

Verzorging

  • Geen allergische reactie?

Kalmeer het kind en raak vooral zelf niet in paniek. Zo’n steek kan erg pijnlijk zijn.

Gaat het om een steek van een bij? Die laat na het steken zijn angel achter in de huid (wat gelijk staat aan zelfmoord voor de bij). Steekt de angel nog in de huid? Verwijder deze dan zorgvuldig.

Verzorg de steekplaats verder zoals een andere insectenbeet (zie hierboven).

Bij een steek in de mond of op de lip laat je het kind koud water drinken of op ijsblokjes zuigen.

  • Allergische reactie?

Dien de voorgeschreven medicatie toe. Dit is een antihistaminicum.

In geval van een bijensteek: haal de angel eruit indien nodig.

Leg koude kompressen of ijs op de steekplaats (ijs nooit rechtstreeks op de huid!).

Houd het kind nauwgezet in het oog.

  • EpiPen in huis? Aarzel niet! 
  • Krijgt het ademhalingsmoeilijkheden. Voelt het zich onwel? Krijgt het kind koud zweet of raakt het bewusteloos? Bel dan onmiddellijk het noodnummer 112 en vermeld dat het om een allergische reactie op een wespen-, bijen- of hommelsteek gaat.

Epipen of desensibilisatiekuur

Kinderen die vroeger al eens een ernstige algemene reactie vertoonden op een beet, moeten altijd een EpiPen in de buurt hebben. Op school, op vakantie, thuis… Dit is gebruiksklare adrenaline die een volwassene onmiddellijk bij het kind moet inspuiten na een beet. Vraag goede instructies aan je arts en overwin je angst voor spuiten. Het is levensreddend!

Als een kind ooit een zware allergische reactie kreeg na een steek van een bij, wesp of hommel, is dat een indicatie voor een desensibilisatiekuur. Vraag raad aan je arts.

Hoe verwijder je een angel?

  • Maak een horizontale wegschrapende beweging over de huid. Doe dit met je nagel of bijvoorbeeld de zijkant van een bankpas.
  • Knijp zeker niet in het gifzakje dat vaak nog aan de angel hangt. Zo voorkom je dat er nog meer gif wordt ingespoten.
  • Reinig de insteekplaats en ontsmet goed.

 

Tips om steken en beten te voorkomen

Helaas, een insectenbeet of -steek voorkomen is niet altijd mogelijk, maar deze tips kunnen het risico wel gevoelig verlagen.

Vermijd felle kleurtjes en geurtjes

  • Parfum, een geurige bodylotion of een fruitige lipgloss voor je kleine mannequin is niet aan te raden, want stekers en bijters woorden daardoor aangetrokken.
  • Heeft je kind fel gezweet? Verfris het dan eventjes. Zweet trekt eveneens bijen en wespen aan…
  • Sluit alle potten en flesjes tijdens een picknick en let goed op.
  • Laat je kind niet blootvoets buiten lopen.
  • Koop wat witte, groene of lichtbruine kleren voor je kind. Deze kleuren vinden die beestjes maar niets.

Blijf kalm!

  • Maak geen bruuske bewegingen als er een wesp, bij of hommel in de buurt is.
  • Zeg je kind de lippen op elkaar te houden en rustig te blijven.
  • Sla nooit naar een wesp, bij of hommel. Voelt het beestje zich bedreigd, dan geeft hij een stof af om zijn vriendjes op te trommelen. Bovendien zal hij sneller geneigd zijn om te steken.

Meer weten?

De Masterclass ‘EHBK – Eerste Hulp Bij Kleine Kinderen’ is onmisbaar voor elk gezin. Van banale kwaaltjes of kleine ongelukjes tot levensbedreigende situaties: wanneer moet je een arts inschakelen? Hoe plak je een pleister op die moeilijke plek? Hoe reanimeer je een baby? Alles wordt uitgelegd aan de hand van video's, een podcast en een dowloadbare pdf.

Masterclass EHBK
Mama Baas Plus

Boek in de kijker

ehbk

Het boek ‘EHBK – Eerste Hulp Bij Kleine Kinderen’ is een onmisbaar naslagwerk voor elk gezin. Van banale kwaaltjes of kleine ongelukjes tot levensbedreigende situaties: wanneer moet je een arts inschakelen? Hoe plak je een pleister op die moeilijke plek? Hoe reanimeer je een baby? Alles wordt uitgelegd aan de hand van handige illustraties en icoontjes.
Het boek, één van de bestsellers van Mama Baas, werd volledig geüpdatet en in een nieuw jasje gestoken.

Bestsellers

cover ouders komen van mars

Ouders komen van Mars

€ 21.99
mok legendaddy

Koffiemok | legendaddy

€ 16.95
to do hero gezinsplanner

To Do Hero: Gezinsplanner

€ 18.99

Meilleures ventes