Wil je graag meer weten over EHBO bij baby's en jonge kinderen? In onze Mama Baas Plus Masterclass ‘EHBK – Eerste Hulp Bij Kleine Kinderen’ geeft dr. Sofie Vanderoost een basiscursus eerste hulp bij kinderen (met dowloadbare pdf of geprint werkboekje). In de verschillende modules legt ze je uit wanneer je best naar de dokter gaat, wat je doet als je kindje iets verkeerds heeft ingeslikt, wat het verschil is tussen verslikken en verstikken, hoe je moet reanimeren … Alle kleine én grote dingen komen aan bod in deze basiscursus EHBK.
Besmettingsgevaar
Het kind is besmettelijk vanaf twee dagen voor het verschijnen van de blaasjes, totdat de blaasjes allemaal opgedroogd zijn. Meestal duurt dit een zestal dagen.
Wie de ziekte eenmaal heeft gehad, is levenslang immuun. Let op: baby's die besmet zijn voor de leeftijd van 6 maanden, kunnen de ziekte later nog eens krijgen! De kans op levenslange bescherming is groter naarmate de pokken (blaasjes) talrijker zijn. Wanneer je minder dan twintig pokken telt, is de kans reëel dat het nog eens terugkomt.
Het virus blijft echter wel latent aanwezig (in een soort slaapmodus) in de zenuwcellen en kan op een later moment gordelroos of zona veroorzaken.
Verloop en symptomen
De wind- of waterpokken beginnen vaak met een klein rood vlekje en voor je het weet, staat het kind een week later helemaal vol met blaasjes. Maar deze vervelende ziekte heeft bij elk kind een andere uitwerking. Sommige kinderen worden erg ziek en belanden in het ziekenhuis met complicaties zoals een longontsteking, wondroos of een hersenontsteking. Andere kinderen wandelen door de infectieperiode alsof er niets aan de hand is. Kortom, het ziektebeeld varieert enorm!
Enkele dagen voor het verschijnen van de blaasjes krijgt het kind vaak koorts, wordt het snotterig en voelt het zich niet al te best. De koorts kan ook maar ontstaan tijdens het verschijnen van de blaasjes.
Wind- of waterpokken verschijnen als kleine rozerode vlekjes, maar veranderen na enkele uren in kleine vochthoudende blaasjes. Het lijken precies roze waterdruppeltjes op de huid. De blaasjes verschijnen normaal gezien het eerst op de romp, op de hoofdhuid en achter de oren. Vervolgens verspreiden ze zich over heel het lichaam. Soms zijn er al van in het begin pokken te zien op andere plaatsen. Ook in de mond kunnen blaasjes ontstaan.
De pokken barsten open en verdrogen zodat er korstjes ontstaan. De blaasjes jeuken erg! Doordat kinderen er vaak aan krabben, verspreiden de blaasjes zich nog sneller en kan er zelfs een huidinfectie optreden. Een goede verzorging van de blaasjes is trouwens een must om zoveel mogelijk littekenvorming te voorkomen.
Meestal hebben kinderen koorts, soms zelfs hoge koorts, tot drie à vier dagen na het verschijnen van de eerste blaasjes. Op dag 5 is het ergste meestal achter de rug en zijn de meeste blaasjes uitgedroogd, waardoor de jeuk sterk vermindert.
Vaccinatie
- Er bestaat een vaccin tegen wind- of waterpokken, maar dat wordt in normale omstandigheden niet aanbevolen door de Hoge Gezondheidsraad (België) en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Nederland).
- Het vaccin tegen windpokken bevat een verzwakte vorm van het virus. Wanneer het geïnjecteerd wordt, stimuleert dit het immuunsysteem zonder de ziekte zelf op te wekken. Er zijn twee dosissen nodig met altijd een interval van 4 tot 8 weken.
- Er is echter nog onvoldoende kennis over de beschermingsduur na vaccinatie. Wil je levenslang immuun zijn, dan maak met andere woorden het beste de ziekte door. Vooral voor vrouwen is dat aanbevolen: zo loop je niet het risico om besmet te worden met het virus tijdens een zwangerschap en het door te geven aan je foetus, met alle complicaties tot gevolg.
- Bij risicopatiënten (verlaagde immuniteit door een andere ziekte zoals astma, uitgesproken eczeem, leukemie ...) zal de behandelende arts het vaccin hoogstwaarschijnlijk wel aanbevelen.
- Het al dan niet vaccineren is een individuele beslissing van de ouders waarbij zowel de pro's als de contra's moeten worden afgewogen.
Wat kun je doen?
Naar de huisarts
In de volgende gevallen raadpleeg je het best je huisarts:
- Het kind heeft een sterk verminderde weerstand of is erg ziek (en je wilt surinfecties voorkomen).
- Mama is zwanger en beseft opeens dat ze deze ziekte nog niet heeft gehad (en dus niet immuun is).
- De koorts verdwijnt, maar flakkert de volgende dag weer op. Dit is meestal een teken van surinfectie; antibiotica kunnen in dat geval nodig zijn.
- Het kind heeft nog koorts op dag 5.
- De huid rond en op een blaasje is rood, gezwollen en ontstoken.
- De jeuk is te hevig. De arts kan je antihistaminica voorschrijven.
En verder ...
- Onthoud op welke dag de eerste blaasjes verschenen. Dit is dag 1. Dag 3 en 4 zijn meestal de dagen die je het snelste wilt vergeten. Noteer het onmiddellijk (bv. in het opvolgboekje van het kind), zodat er later geen twijfel bestaat over het al dan niet doormaken van het virus.
- Haal een kleurloze, uitdrogende lotion bij de apotheker. Stip de blaasjes dagelijks tweemaal aan met een wattenstaafje of een kompres, gedrenkt in de lotion. Wrijf niet van het ene naar het andere blaasje. Gebruik geen eosine, want dat kan een onderliggende infectie onzichtbaar maken door de rozige kleur.
- Haal een jeukstillend product in huis (bv. Fenistil) wanneer je het kind betrapt op krabben. Gebruik géén zalf met cortisone.
- Houd de nagels van het kind kort. Zo kan het kind de blaasjes niet openkrabben en vermijd je lelijke littekens.
- Wanneer het kind toch een blaasje openkrabde en het wondje roder is dan andere plekjes, kan het wondje ontstoken zijn. Ontsmet het wondje regelmatig en bedek het zodat het kindje er niet meer aan kan krabben.
- Onderzoek door het Belgisch Centrum voor Geneesmiddelenbewaking wees uit dat behandeling met ontstekingsremmers (ibuprofen) het risico op ernstige huidcomplicaties verhoogt (bij zona verhoogt het risico met 1,6). Er werd daarentegen geen verhoging van het risico gezien bij patiënten met wind- of waterpokken of zona die behandeld werden met paracetamol.
- Laat het kind voldoende drinken om uitdroging te voorkomen.
- Wanneer het kind blaasjes in de mond heeft, geef je beter geen voedingsmiddelen met uitgesproken smaken. Koude melk, koud water en ijsjes verzachten de fysische én psychische pijn van de blaasjes.
- Doe het kind niet in bad, maar spoel hem zachtjes af met lauwwarm water en dep hem voorzichtig droog. Vermijd zeep.
- Houd het kind thuis zolang niet alle blaasjes zijn opgedroogd, of ten minste zes dagen na het verschijnen van de eerste blaasjes.
BELANGRIJK: Geef in geval van koorts géén ibuprofen (nurofen), maar alleen paracetamol!
Meer weten over Eerste hulp bij kinderen?
De Masterclass ‘EHBK – Eerste Hulp Bij Kleine Kinderen’ is onmisbaar voor elk gezin. Van banale kwaaltjes of kleine ongelukjes tot levensbedreigende situaties: wanneer moet je een arts inschakelen? Hoe plak je een pleister op die moeilijke plek? Hoe reanimeer je een baby? Alles wordt uitgelegd aan de hand van video's, een podcast en een dowloadbare pdf of geprint werkboekje.
> MASTERCLASS EERSTE HULP BIJ KLEINE KINDEREN
Meer lezen?
Boek in de kijker
Kinderen hebben een extra gave om hun (groot)ouder, oppas of juf te slim af te zijn. Een buil, een schaafwonde, een wespensteek... komen in elk gezin voor. Tijd voor een cursus Eerste Hulp Bij Kleine Kinderen: een uniek boek over eerste hulp bij kinderen van 0 tot 8 jaar.
Van banale kwaaltjes of kleine ongelukjes tot levensbedreigende situaties: wanneer moet je een arts inschakelen, hoe plak je een pleister op die moeilijke plek, hoe reanimeer je een baby... Alles wordt uitgelegd aan de hand van handige illustraties en icoontjes. EHBK, een van de bestsellers van Mama Baas, werd volledig geüpdatet en in een nieuw jasje gestoken!
