10 dingen om in het achterhoofd te houden bij het opvoeden van een hoogsensitief kind

21/10/2024

Door Expert Bieke Geenen

Hoogsensitieve kinderen zijn zoveel meer dan ‘prikkelgevoelig’. Hoogsensitieve kinderen merken meer op, waardoor ze inderdaad zoveel meer prikkels binnen krijgen dan een kind dat niet hoogsensitief is. Het is extreem vermoeiend om zo opmerkzaam te zijn. Je kan die opmerkzaamheid niet zomaar even “uit” zetten. Maar het zou verkeerd zijn om te denken dat enkel daar “het probleem” zit. Sterker nog, naar mijn mening is hun prikkelgevoeligheid net het stukje dat het beste aan te pakken is. Je kan als ouder samen met je kind vooraf en achteraf aan de slag met de over- en onderprikkeling waar je hoogsensitieve kind last door kan ervaren.

Onderzoek samen met je kind welk prikkels hij leuk en vervelend vindt. Zo kom je te weten welke prikkels hem uit evenwicht brengen en welke hem helpen. Maak zo samen een ‘prikkeloverzicht/plan’.

Hier een voorbeeldje om je een idee te geven. Want ik vond het als mama vroeger altijd verschrikkelijk om te denken: “Ok, maar hoe? Please tell me!”

Voorbeeld van een prikkeloverzicht/plan:

Deze prikkels vind je NIET fijn en maken het lastig: stank, prikkende kleren, te veel geluid, harde geluiden, te fel licht, dat mensen je zomaar aanraken, sommige beelden van Karrewiet, …
Dit kan je helpen: de zachte sjaal van mama met de geur van haar parfum, op tijd iets eten en drinken, een zonnebril gebruiken, een koptelefoon, …
Ontprikkelen doe je het liefst op deze manieren: schommelen, een bad nemen, de koptelefoon opzetten, sporten, je verzwaringskraag of dekentje gebruiken, knuffelen met je konijnen, …

Ken je Tante Kaat nog van vroeger (of ben ik al zo oud ondertussen?) met haar huis- tuin en keuken tips? Wel, op diezelfde concrete manier kan je heel sterk inzetten op de prikkelgevoeligheid van je kind. Makkelijk en resultaat verzekerd!

Toch is prikkelgevoeligheid niet de kern van hoogsensitiviteit, wel hóe de prikkels verwerkt worden. Want alle prikkels die jouw kind opmerkt, worden zonder filter naar het brein geleid. En ál die prikkels worden in een hoogsensitief brein ontvangen en behandeld alsof het een VIP op de rode loper is!

Dus álles wat je kind heeft opgemerkt zal diepgaand verwerkt worden. En het is dát wat dus voor OVERprikkeling zorgt. Want aan een hoogsensitief kind gaat niets verloren en het spreekwoord “Het ene oor in, het andere uit” gaat bij hen niet op. Het is eerder: “Het ene oor in en in het beste geval er ooit weer eens uit”.

De behoeften van een hoogsensitief kind hangen dus heel erg vast aan die diepgaande verwerking van het hoogsensitieve brein. Enkel inzetten op hun prikkelgevoeligheid, is enkel de ‘zichtbare’ last aanpakken. Want zichtbaar is het zeker! Bij overprikkeling zie (en onderga je mee) de kortsluiting als resultaat. Denk maar aan de emotionele uitbarstingen, het slecht (in)slapen, de uitputting, fysieke pijntjes, zich afsluiten, piekeren …

En toch, enkel de overprikkeling aanpakken, is als een boek schrijven met maar één hoofdstuk. Het is veel meer, er zijn zelfs 9 andere hoofdstukken. In totaal zijn er 10 kernbehoeften van een hoogsensitief kind om ervoor te zorgen dat zijn hoogsensitiviteit niet ervaren moet worden als een last. 10 kansen voor ons als ouders om hen te ondersteunen bij een kenmerk dat best wel vermoeiend is en kan doorwegen (op het kind én de ouders).

Samen vormen deze 10 kernbehoeften de ‘handleiding’ van je hoogsensitieve kind. En ik weet niet hoe dat voor jou is, maar met of zonder handleiding iets aanpakken maakt voor mij een wereld van verschil.

10 kernbehoeften die de kern van het hoogsensitieve kenmerk ‘coveren’ en je kind gaan doen floreren als je dit integreert in de opvoeding:

De nood aan autonomie
De sterke behoefte aan verbinding
De bewustwording van zichzelf
Veiligheid/voorspelbaarheid/duidelijkheid
Het ondersteunen en leren omgaan met piekeren
Het uitstralen en geven van je vertrouwen in hun eigen(zinnig) tempo
Zich door jou begrepen voelen
Betrouwbaarheid/rechtvaardigheid
Jouw bevestiging en erkenning
En ja hoor natuurlijk ook de juiste (hoeveelheid) prikkels

Ik schreef ze allemaal voor jou uit in mijn nieuwe boek Wat echt werkt bij kinderen die hoogsensitief zijn. Ik deel naast de juiste inzichten weer ontelbaar veel concrete en makkelijk toepasbare tips. En zo schreef ik na Hoogsensitief ouderschap opnieuw een boek dat ik zelf graag had gelezen toen ik Tuur zo graag beter wilde leren begrijpen en ondersteunen.

Mocht je het boek lezen, nog een laatste tip om mee af te sluiten: ga hoofdstuk per hoofdstuk aan de slag. Je hebt al zoveel op je bord als ouder! Lief zijn voor onszelf als ouder is een behoefte die we al te vaak negeren. Groeien met knoeien, is nog steeds groeien!

Alle liefs,

Bieke
@hoogsensitiefgroeien

Meer weten over hoogsensitiviteit?

De masterclass Hoogsensitieve Kinderen is dé manier om meer inzicht te krijgen in jouw kind en zijn persoonlijkheidskenmerk. Van hulp voor ontprikkeling, de valkuilen en triggers tot tips voor de best mogelijke ondersteuning. Het wordt allemaal behandeld en uitgelicht aan de hand van video's, een podcast, een downloadbare PDF of een geprint werkboekje.

> Masterclass Hoogsensitieve Kinderen