Kleding
Een onderwerp dat vrijwel elke gescheiden ouder herkent: kleding en kledingwissel. Iedereen heeft er wel een mening over. Voor veel gezinnen is het een probleem, bij anderen loopt dit heel soepel. Misschien gaan de kleren steeds over en weer en lijkt het dus elke week wat op vakantie aan jouw wasmachine.
Kledingwissel of alles apart, er bestaat geen universele regel die sowieso bij iedereen werkt omdat elke situatie en elk karakter uniek is. Eén ding is wel zeker… hoe ouder je kind, hoe meer het gehecht is aan bepaalde kleding. Op een gegeven moment kan je er niet meer omheen. Een reistas dus, ongeacht of het vakantie is of niet en wie de kledij betaald heeft.
Het blijven kleren van je kind, en die bepalen mee de identiteit! Laat dat nu net een belangrijk punt zijn bij tieners… Gaat die ene sok of shirt altijd net verloren bij de andere ouder? Laat het los of zoek een manier waarop je ermee kan leven zonder dat het jou op stang jaagt en je kind er last van ondervindt.
Kwaliteit tegenover kwantiteit
Het voelt misschien als een gemiste kans aan, je kind maar de helft van de vakantie rondom jou hebben. Misschien val je in een zwart gat of lege stilte als je niet als zorgende ouder de hele vakantie aanwezig kan zijn. En toch is het de kwaliteit die boven de kwantiteit telt.
Vooral puberende tieners vinden hun onafhankelijkheid belangrijk, maar hebben tegelijkertijd nog veel behoefte aan jouw aandacht en betrokkenheid. De tijd die je met je tiener doorbrengt, draait om verbinding. Tijdens de momenten die je samen hebt, is het belangrijk een balans te vinden tussen hen hun eigen ding laten doen en er voor hen zijn met je volle aandacht en oprechte interesse. Die momenten maken het verschil en hoeven echt geen dagen aan een stuk te zijn om betekenisvol bij te dragen aan mooie herinneringen.
Liegen
Bij liegen kleur je bewust de waarheid. Kinderen van gescheiden ouders liegen soms om niet de speelbal van hun ouders te moeten zijn. Liegen is altijd in eigen belang. Soms liegen kinderen om je grenzen af te tasten. In hoeverre kom ik weg met dit leugentje? In hoeverre word ik gecontroleerd?
Probeer te voorkomen dat je kind in een situatie terechtkomt waarbij hij het gevoel krijgt te moeten liegen om zijn eigen hachje te redden. Als je kind wordt uitgevraagd over de andere ouder bijvoorbeeld. Ook al heb jij niet graag dat er dingen over jullie vakantietijd verteld worden aan de andere ouder, toch vraag je hen beter niet expliciet om dingen te verzwijgen. Dan stimuleer je hen om dit gedrag toe te passen.
Kinderen voelen doorgaans zelf wel wat ze wel en niet kunnen of willen delen met de andere ouder. Respecteer hen daarin. Vooral als je commentaar geeft op de andere ouder of die situatie, krijgt je kind het gevoel niet vrijuit te kunnen of mogen spreken. Maak dat er steeds ruimte is voor open communicatie. (H)eerlijk en verbindend.
Loslaten
De kunst van het loslaten. We worden er allemaal voortdurend in uitgedaagd. Loslaten is vertrouwen hebben in het proces van opgroeien. Vertrouwen hebben in je kind en in jezelf. Ook als je maar aan de helft van de opvoeding kan. Als je betrokken bent, is loslaten niet van de poes.
Loslaten vraagt positief denken en positief denken is minder vermoeiend dan negatieve gedachten onderhouden. Soms houd je de dingen angstvallig vast omdat je het zo gewoon bent. Loslaten is vertrouwen. Vertrouwen dat wat jij bijdraagt aan je kind, wordt meegenomen of toegepast, ook als jij niet in de picture bent. Let it go, let it flow…
Machteloosheid
Je kind komt thuis van bij de andere ouder met een verhaal dat niet zo bijster is. Geen fraaie situaties die gebeurd zijn bij de andere ouder op vakantie. Hoe ga je daarmee om? Je was er niet bij. Enerzijds moet je het loslaten, maar dat neemt niet weg dat je wél kunt luisteren naar het verhaal van je kind. Luisteren zonder meteen te oordelen, maar gewoon om er te zijn. Zodat je kind tenminste de gevoelens die erbij horen kan delen.
Je kan de situatie relativeren en in de context plaatsen, maar dat is niet hetzelfde als de gevoelens van je kind verloochenen.
Gaat het over een situatie waarbij jouw eigen normen overschreden zijn? Wanneer het niet grensoverschrijdend is, dan kan je dat plaatsen als andere normen en waarden bij jou en bij je ex. Wanneer het volgens jou niet oké is naar je kind toe op pedagogisch of ander vlak, of als je het fijne ervan wilt weten omdat je kind er echt last van heeft, koppel dan even terug met je ex, in respect naar je kind en de andere ouder.
Is er geen sprake van een open communicatie? Neem dan je tijd om met je kind te kijken hoe iedereen in die situatie gereageerd heeft en hoe dit in de toekomst anders zou kunnen. Je draagt bij aan het versterken van executieve functies van je kind. Je was er niet bij, je kan het niet oplossen, maar je kan wel je kind erin versterken.
Gaat het om schending van kinderrechten of grensoverschrijdend gedrag? Ga daar voorzichtig mee om. Neem een hulpverlener onder de arm om dit te delen en kijk samen verder hoe je iets betekenisvol kan doen.
Moe
Je kind komt terug van bij de andere ouder. Supermoe. En jij had net allemaal dingen gepland om er meteen actief in te vliegen, want je hebt immers al die tijd zonder kind(eren) doorgebracht!
Hou er rekening mee. Niet enkel het wisselen van omgeving, ritme en regels vraagt veel van je kind, maar ook een (volle) vakantie op zich. Wat later gaan slapen, extra lange autorit of vlucht … Bouw in dat er overgangsdagen zijn om te niksen en uit te rusten. Onderschat niet wat dit emotioneel soms van je kind kan vragen - en emotionele vermoeidheid mag er ook zijn.
Netwerk
Je netwerk, je netwerk! Dat hoor je steeds en terecht. Het is ook ongelooflijk belangrijk om jou en je kind(eren) te ondersteunen. Om zowel emotioneel als praktisch op terug te vallen wanneer je dit nodig hebt.
Heb je jouw vrienden of jullie gezamenlijke vrienden behouden van toen je samen was? Of zijn die samen met de scheiding uit elkaar gevallen? Heb je een stevig netwerk of eentje waar je echt op kan bouwen en rekenen? Of vind je dat je dit niet nodig hebt? Gun het jezelf. Onderhoud je contacten, ook al vraagt het soms wat meer moeite.
Wat als je netwerk in de vakantie geen vangnet kan zijn? Geen compagnon de route? Wat als je vakantie net anders valt? Je geen reisgenoten vindt? Wat doe je dan alleen met je tiener in huis? Kijk dan waar jij nood aan hebt in de vakantie en wat jij ziet zitten, en vertrek van daaruit om samen met je tiener de vakantie in te plannen. Een nieuw samengesteld gezin lost dat niet altijd op, soms in tegendeel. Er loeren enkele extra praktische hindernissen om de hoek, want je moet met nog veel meer mensen rekening houden.
Soms kan het ook dat jij met jouw kind (eren) en je nieuwe partner met zijn of haar kind(eren) afzonderlijk op vakantie gaat. Het is mooi als het allemaal gesmeerd loopt en samen lukt, maar dit heeft naast tijd en flexibiliteit ook een fijn netwerk nodig om te doen slagen.
Onvoorwaardelijke liefde
De liefde die je voelt voor je kind. Ongeacht wat die doet, maar gewoon voor wie je kind is. Er is maar één voorwaarde aan onvoorwaardelijk liefhebben: je moet een gezonde positieve relatie hebben met jezelf. Als je jezelf accepteert en waardeert, ook met al je gebreken en tekortkomingen, ben je beter in staat om anderen (onvoorwaardelijk) lief te hebben. Te accepteren zoals ze zijn. Gezonde zelfliefde draagt ook bij aan emotionele stabiliteit.
Daarnaast heb je ook een gezonde portie zelfvertrouwen nodig, zodat je niet afhankelijk bent van wat de andere zegt en vindt over jou, jouw manier van opvoeden, jouw manier van invullen van de vakantie … Dus ook niet wat je ex vindt en rechtstreeks of onrechtstreeks via je kind laat doorsijpelen tot bij jou.
Merk je dat er schuldgevoelens in de weg zitten die ontstaan zijn uit de scheiding en de authentieke liefde voor je kind belemmeren? Merk je dat je het lastig hebt om onvoorwaardelijk van je kind te houden net na een wissel of wanneer die niet enkel doordrongen is van de geur van je ex maar ook van dat gedachtengoed? Ga dan even terug naar de herinneringen van je kind van toen het nog heel klein was. Stel je kind als onschuldig wezen voor dat jij met liefde op de wereld gezet hebt.
Hoe de scheidingssituatie ook loopt en hoe de vakantieperiode deze dingen ook extra kan uitvergroten door langere intensievere periodes, laat geen ex-partner-issues je onvoorwaardelijke liefde aantasten naar jullie kind. Houd deze lijn puur, het staat er los van. Dat is wat je kind nodig heeft om volwaardig te kunnen opgroeien: een stevige bodem van onvoorwaardelijke liefde.
Meer lezen
Het 'vakantie als gescheiden ouder'-alfabet: Deel 1
Het ‘vakantie als gescheiden ouder’-alfabet, deel 2